اولین تایپ‌فیس طراحی‌شده در ایران
زر اولین تجربۀ طراحی تایپ‌فیس و حروف‌ریزی در ایران است. پیش از آن حروف سربیِ سعدی و فردوسی (آزادی) استفاده می‌شد که هر دو در آلمان ریشه داشتند.
نام اولیۀ فونت زر
زر از همان اول زر نبوده. «سیاه» نام داشته. بعدها شهره به زر می‌شود.
طراح فونت زر
زر طراحی حسین عبدالله‌زادۀ حقیقی (۱۳۱۵-۱۳۸۲) است؛ اولین طراح تایپ‌فیس در ایران. همچنین طراح فونت‌های نازنین و تیتر و فردوسی و چند فونت دیگر.
زر ابتدا در اندازۀ ۱۲p طراحی می‌شود و سپس اندازه‌های کوچک‌تر و بزرگ‌تر آن طراحی و قالب‌ریزی می‌شوند.
چرا زر؟
وجه تسمیۀ زر، «سازمان چاپ و حروف‌ریزی زر» است. شرکتی که با راه‌‌اندازی‌اش در سال ۱۳۳۶ دستگاه‌های ساخت قالب حروف سربی برای اولین بار به ایران می‌آید. این شرکت با کشف حسین عبدالله‌زاده حقیقی، زمینه‌ساز پیدایش اولین تایپ‌فیس‌های ساخته شده در ایران می‌شود. پیش از آن قالب‌های آمادۀ حروف از آلمان می‌آمد.
محترم‌ترین طراحی
دامون خانجان‌زاده، طراح تایپ‌فیس‌هایی مانند دیبا، مشکی، چشمه و … دربارۀ زر می‌گوید:
«در تایپ‌فیس‌های ایرانی به‌نظر من زر محترم‌ترین طراحی تایپ را دارد.»
حرفه: هنرمند، ۶۷
هنوز سرپا و تندرست
زر پس از شش دهه و پس از بازسازی‌ها و ده‌ها شکم زایش و با وجود فونت‌های خوب سال‌های اخیر هنوز به عالم ملکوتی نوستالژی نپیوسته و هنوز سرپا و تندرست در بدنه و عنوان نوشته‌ها پرکاربرد است.
عنوان بسیاری از کتاب‌های نشر افق، نمونۀ استفادۀ خلاقانه و امروزیِ زر است.
دانلود فونت زر
در حال حاضر دو نسخۀ اصلاح‌شده و بدون اشکال از قلم زر موجود است. یکی نسخۀ قلم برتر که غیر رایگان و ویژۀ نشر حرفه‌ای و نسخۀ دیگر رایگان است. غیر از این دو نسخۀ نسخه‌هایی در وب مشاهده شده که دارای اشکالات گوناگون هستند.
نسخۀ اصلاح‌شده و رایگان فونت زر در سه وزن مناسب برای متن‌های بدنه، عنوان و ایرانیک را می‌توانید از کانال تلگرام استودیو چشمخانه دانلود کنید.
تمرین
یک: با جستجو در کتابخانه عنوان‌ها یا متن‌های بدنه با فونت زر را تشخص دهید.
دو: روزهایی یادداشت‌های روزانه را با این فونت بنوسید و از حس‌وحالتان دربارۀ زر نیز بنوسید.
سه: می‌توانید زیرنویس فیلم یا سریالی را که تماشا می‌کنید مدتی بر اساس این فونت تنظیم کنید.
